عبدالرحمن جامی در آثارش به مفهوم غیبت از دو منظر متفاوت می‌پردازد:
غیبت اخلاقی: این نوع غیبت همان بدگویی از دیگران در نبودشان است که جامی آن را رفتاری مذموم و نکوهیده می‌داند. او در آثارش از جمله در دفتر اول «سلسلة‌الذهب»، غیبت را در کنار کذب و نمیمه (سخن‌چینی) قرار می‌دهد و به شدت از آن انتقاد می‌کند.
غیبت عرفانی: این غیبت به معنای فنای خود و محو شدن در وجود معشوق یا حق است. در این حالت، سالک از خود و جهان هستی غایب می‌شود تا به مقام حضور و بقا در حق برسد. این غیبت، مرحله‌ای اساسی در مسیر سلوک عرفانی و رسیدن به ذوق حضور است. جامی این مفهوم را در ابیات مختلفی، به‌ویژه در منظومه‌هایش، توضیح می‌دهد. برای مثال، بیت «شوند گمشدگان در نشیمن غیبت / به مقتضای ظبیعت به حال خود حاضر» به این مفهوم اشاره دارد که سالکان برای رسیدن به حضور حقیقی باید ابتدا از خود غایب شوند. این فرایند غیبت از خود، در نهایت به نوعی پارادوکس منجر می‌شود که در آن غیبت و حضور به هم می‌پیوندند و سالک در عین غیبت از خود، به حضور حق نائل می‌شود.
تلفیق عشق زمینی و عشق الهی
در شعر جامی، به‌ویژه در منظومه لیلی و مجنون، تلفیق عشق زمینی و الهی به زیبایی به تصویر کشیده شده است. مجنون در ابتدا شیفته لیلی زمینی است، اما با گذشت زمان، این عشق تبدیل به عشق الهی می‌شود. در این منظومه، لیلی نمادی از حقیقت مطلق و معشوق ازلی است. در گفت‌وگوی مجنون و شبان، مجنون می‌گوید که دیگر لیلی برای او صرفاً یک شخص نیست، بلکه او را در همه چیز، از کوه و وادی گرفته تا هر ذره از عالم، می‌بیند. این سلوک مجنون، نمونه‌ای از رسیدن به مقام استغراق در حضور است، جایی که سالک در معشوق غرق می‌شود و تمامی هستی برای او نمادی از وجود معشوق می‌شود.
زنجیره‌های واژگانی در آثار جامی
جامی در آثارش از زنجیره‌های واژگانی خاصی برای بیان مفاهیم عرفانی خود استفاده می‌کند. این زنجیره‌ها به خواننده کمک می‌کنند تا مراحل سلوک عرفانی را به خوبی درک کند. برای مثال، زنجیرهٔ معنایی غیبت در ابیات جامی اغلب به واژه‌هایی مانند فنا، استغراق، و عشق گره می‌خورد. این سه واژه در ساختار عرفانی جامی یک سه‌گانهٔ معنایی را تشکیل می‌دهند:
غیبت: غیبت از خود و خلق.
فنا: مرحله‌ای که در آن هستی سالک در وجود معشوق محو می‌شود.
عشق: نیرویی که سالک را در این مسیر به پیش می‌راند.
این زنجیره‌ها در نهایت به ولایت منتهی می‌شوند که جامی آن را در دفتر اول «سلسلة‌الذهب» با سه رکن غیبت، حضور و استغراق شرح می‌دهد