در آثار عرفی شیرازی، «غیبت» به معنای دوری یا فقدان فیزیکی، تأثیری عاطفی و حتی وجودی بر آفرینش میگذارد. عرفی این تأثیر را در قصیدهای که در ستایش پیامبر اکرم (ص) سروده است، به وضوح بیان میکند.
تأثیر عاطفی «غیبت» بر آفرینش
عرفی در این قصیده، دوری از پیامبر را چنان عظیم و تأثیرگذار میبیند که آن را به یک پدیدهٔ کیهانی تشبیه میکند. او غم ناشی از غیبت پیامبر را عاملی میداند که بر کل هستی اثر میگذارد.
شاهد متنی:
تأثیر ملال غیبت تو
وجه خفقان آفرینش
تحلیل: در این بیت، «ملال غیبت تو» (اندوه ناشی از دوری تو) چنان شدید است که گویی باعث «خفقان آفرینش» شده است. «خفقان» به معنای تنگی نفس و سختی در نفس کشیدن است. عرفی با این تشبیه اغراقآمیز، نشان میدهد که فقدان فیزیکی پیامبر (ص) تنها بر پیروان او تأثیر نمیگذارد، بلکه کل هستی و آفرینش را نیز دچار تنگی نفس و رنج میکند.
نتیجهگیری
عرفی شیرازی با استفاده از مفهوم «غیبت»، اندوه ناشی از دوری پیامبر را از یک حس شخصی فراتر برده و آن را به یک پدیدهٔ وجودی تبدیل میکند که بر تمام آفرینش اثر میگذارد. این بیان، عمق ارادت و شیفتگی او را به پیامبر نشان میدهد و «غیبت» را در شعر او از یک واژهٔ ساده به یک مفهوم قدرتمند عاطفی و حسی ارتقا میبخشد.