روش عبید زاکانی در انتقاد اجتماعی، به‌ویژه در عصر حاضر، می‌تواند کاربردهای مهمی در حوزه امنیت و سلامت جامعه داشته باشد. با استفاده از طنز و نقد او، می‌توان به مسائل پنهان و ریشه‌ای این حوزه‌ها پرداخت که معمولاً با روش‌های رسمی و جدی نادیده گرفته می‌شوند.
کاربرد در حوزه سلامت
روش عبید زاکانی به چند طریق می‌تواند به بهبود سلامت جامعه کمک کند:
نقد رفتارهای ناسالم: با استفاده از طنز، می‌توان به عادات غذایی ناسالم، بی‌تحرکی و مصرف مواد مخدر و دخانیات انتقاد کرد. به‌جای نصیحت‌های خشک و رسمی، می‌توان با ساختن شخصیت‌های طنزآلود، رفتارهای غلط را به سخره گرفت و تأثیر منفی آنها را بر سلامت نشان داد.
انتقاد از ریاکاری در سلامت: می‌توان به ریاکاری در حوزه سلامت عمومی پرداخت، مثلاً وقتی مقامات بهداشت و درمان خودشان توصیه‌های پزشکی را رعایت نمی‌کنند. با طنز، می‌توان این دوگانگی را برجسته کرد و مخاطب را به تأمل واداشت.
کاربرد در حوزه امنیت
در حوزه امنیت، روش عبید می‌تواند به افشای فساد و افزایش آگاهی عمومی کمک کند:
نقد فساد سیستماتیک: همان‌طور که عبید فساد حاکمان را با طنز نقد می‌کرد، می‌توان از این روش برای انتقاد از فساد در نهادهای امنیتی و انتظامی استفاده کرد. با روایت‌های طنزآمیز، می‌توان به بی‌عدالتی، تبعیض و سوءاستفاده از قدرت اشاره کرد. این روش، به دلیل غیرمستقیم بودن، می‌تواند در جوامعی که انتقاد مستقیم دشوار است، کارساز باشد.
افزایش آگاهی از تهدیدات جدید: می‌توان با استفاده از طنز، خطرات امنیت سایبری، کلاهبرداری‌های اینترنتی و اطلاعات نادرست را به مردم آموزش داد. برای مثال، می‌توان شخصیت‌هایی را خلق کرد که قربانی اطلاعات غلط می‌شوند و این امر باعث عواقب خنده‌دار و در عین حال آموزنده برای آنها می‌گردد.
به چالش کشیدن هنجارهای امنیتی: در برخی موارد، قوانین و رویه‌های امنیتی به‌جای ایجاد امنیت، باعث ایجاد ترس و بی‌اعتمادی می‌شوند. با استفاده از طنز، می‌توان این رویه‌ها را به چالش کشید و به مسئولین تلنگر زد.
جمع‌بندی
روش عبید زاکانی، با ترکیب طنز و نقد تند، ابزاری مؤثر برای پرداختن به مسائل حساس و پیچیده‌ای چون سلامت و امنیت است. این شیوه، به دلیل جذابیت خود، می‌تواند مخاطبان گسترده‌ای را جذب کند و به جای ایجاد ترس و مقاومت، به آگاهی‌بخشی و اصلاح رفتار منجر شود.