«کعبهٔ حاجتروای من» یک ترکیب استعاری و بسیار زیبا در ادبیات عرفانی، بهویژه در آثار مولاناست. این عبارت، جایگاه و اهمیت معشوق (خداوند) را به عنوان منبع اصلی و نهایی برآورده شدن آرزوها و نیازهای انسان نشان میدهد.
تفسیر و معنای عرفانی
کعبه: نماد مقصد نهایی، قبله و مرکز توجه است.
حاجتروا: به معنای «برآورندهٔ نیازها و آرزوها» است.
وقتی این دو کلمه در کنار هم قرار میگیرند، معنای کاملی را منتقل میکنند: "کعبهای که برآورندهٔ حاجات من است."
در نگاه مولانا، این «کعبهٔ حاجتروا» به معشوق حقیقی، یعنی ذات خداوند اشاره دارد. در حالی که مردم برای برآورده شدن حاجات خود به مکانهای مختلفی روی میآورند، عارف تنها به یک مقصد و قبلهٔ واقعی باور دارد: خداوند.
این عبارت نشان میدهد که:
مقصد نهایی: تنها خداوند است که میتواند نیازهای حقیقی و درونی انسان را برآورده کند.
توجه کامل: برای رسیدن به این حاجت، باید تمام توجه و تمرکز خود را به سوی او معطوف کرد؛ همانگونه که حاجیان به سوی کعبه روی میآورند.
منبع اصلی: هرچه از غیر او خواسته شود، در نهایت بیاثر است و منبع اصلی برآورده شدن هر آرزویی، همان کعبهٔ حاجتروا است.
این عبارت به وضوح بر مفهوم توحید و یکتایی خداوند در نگاه مولانا تأکید دارد و انسان را به رها کردن از تعلقات دنیوی و رو آوردن به یک مقصد واحد فرا میخواند.