همانطور که در پاسخهای قبلی به آن اشاره شد، کعبه در اشعار پروین اعتصامی اغلب نمادی از مفاهیم عمیقتر و معنوی است، نه فقط ساختمان فیزیکی در مکه.
پروین با استفاده از کعبه، به عنوان یک نماد شناختهشده و مقدس، به خواننده کمک میکند تا مفاهیم انتزاعی مانند حقیقت، دل و مقصد را بهتر درک کند.
برای مثال، در این بیت:
کعبهمان عجب شد و لاشه در آن قربان وای و صد وای برین کعبه و قربانش
پروین به شکل مستقیم به کعبه اشاره میکند و با استفاده از آن، به نقد ریاکاری و فساد میپردازد. او میگوید که کعبه، که نماد پاکی و اخلاص است، تبدیل به مکانی شده که در آن اعمال ناپسند انجام میشود. این نقد نشان میدهد که ظاهر و اعمال مذهبی، اگر با باطن و نیت پاک همراه نباشند، بیارزش هستند.
به طور خلاصه، در شعر پروین:
کعبهٔ ظاهری، نمادی از اعمال و مراسم مذهبی است.
کعبهٔ باطنی (کعبهٔ دل، کعبهٔ مقصود، کعبهٔ تحقیق)، نمادی از نیت پاک، حقیقت و معرفت درونی است.
پروین با این نگاه، بر اهمیت درونی بودن و اخلاص در اعمال تأکید میکند.