برداشت

در ادبیات فارسی و به ویژه در شعر پروین اعتصامی، "کعبهٔ مقصود" به معنای مقصد نهایی و آرزوی اصلی انسان در زندگی است.

این عبارت، کعبه (که نماد قبله و مکان مقدس است) را با مفهوم "مقصود" (هدف و آرزو) ترکیب می‌کند. این ترکیب نشان می‌دهد که هدف اصلی در زندگی، نه فقط رسیدن به خواسته‌های دنیوی، بلکه دستیابی به کمال و قرب الهی است.

در بیتی که شما به آن اشاره کردید:

تا ببینی کعبهٔ مقصود را بر گشائی چشم خواب آلود را

پروین معتقد است که برای رسیدن به این مقصد نهایی، باید از غفلت و ناآگاهی بیدار شد. «چشم خواب‌آلود» نمادی از بی‌خبری و بی‌توجهی است که انسان را از مسیر اصلی خود دور می‌کند. این بیت یک پیام اخلاقی دارد: برای رسیدن به اهداف بزرگ و ارزشمند، باید هوشیار و بیدار بود.

به طور خلاصه، کعبهٔ مقصود نماد اوج کمال، حقیقت، و آرزوی غایی انسان است.