پروین اعتصامی در شعر «کعبهٔ دل» و چند قصیدهٔ دیگر، کعبه را نمادی از قلب و باطن انسان می‌داند.
این مفهوم در عرفان و ادبیات فارسی بسیار رایج است و به این معناست که اگرچه کعبهٔ واقعی قبلهٔ مسلمانان است، اما کعبهٔ حقیقی که باید به سوی آن رفت، در درون هر انسانی قرار دارد.
پروین با این نگاه، تأکید می‌کند که پاکیزگی و اصلاح درونی (پاک کردن قلب از پلیدی‌ها) اهمیت بیشتری از اعمال ظاهری دارد. او به جای حج بیرونی، به حج باطنی اشاره می‌کند، جایی که انسان باید درون خود را از گناه، طمع و حرص پاک کند تا به خدا نزدیک شود.
به طور خلاصه، کعبهٔ دل در شعر پروین نماد موارد زیر است:
مکان خدا در وجود انسان: قلب، خانه‌ای است که خداوند در آن حضور دارد.
پاکی و معنویت: قلب باید از هر گونه ناپاکی و شیطنت دور باشد.
مقصد واقعی: راه رسیدن به حقیقت و خدا، از درون انسان می‌گذرد.
اخلاق و نیکی: دلِ نیکو، کعبهٔ نیکی‌هاست.