با بررسی ابیات انوری که به کعبه و مدح یا هجو می‌پردازند، می‌توان دریافت که شاعر مسائل روزگار خود را به شکلی نمادین و استعاری در این ابیات منعکس کرده است. این انعکاس، نشان می‌دهد که چگونه انوری از مفاهیم دینی برای بیان دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی استفاده می‌کند.
انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی
انوری در اشعار خود، به طور غیرمستقیم، مسائل سیاسی و اجتماعی روزگار خود را به تصویر می‌کشد. در دوران او، حکومت‌ها با بی‌عدالتی، ناامنی و فساد مواجه بودند. انوری با مدح ممدوحان خود به عنوان حاکمانی عادل و امن، آرمان‌های سیاسی خود را منعکس می‌کند.
چنانکه رای تو بر امن و عدل مفتونست زمانه بر تو...
در این بیت، شاعر با ستایش ممدوح به خاطر عدل و امنیت، در واقع به نیاز جامعه به این مفاهیم اشاره می‌کند. این ابیات، بیانگر آرزوی شاعر برای حاکمی است که بتواند با ناامنی‌ها و بی‌عدالتی‌ها مبارزه کند.
انعکاس فساد و بی‌کفایتی
انوری در هجویه‌های خود، به فساد و بی‌کفایتی برخی از افراد اشاره می‌کند. او با استفاده از کعبه در هجو، به شکلی خلاقانه، این مسائل را منعکس می‌کند.
خواجه کعبه است و نان او بیت‌الحرام نیک بنگر تا به کعبه جز به رنج تن رسی
در این بیت، شاعر با کنایه، به خساست و بخل خواجه اشاره می‌کند. این هجو، انعکاسی از واقعیتی اجتماعی است که در آن افراد ریاکار و بخیل با ظاهری مقدس‌مآبانه، به مردم ظلم می‌کنند.
انعکاس باورهای دینی و اجتماعی
در عصر انوری، باورهای دینی به شدت با زندگی اجتماعی مردم آمیخته بود. انوری از این واقعیت برای بیان دیدگاه‌های خود استفاده می‌کند.
به خدایی که کعبه خانهٔ اوست که بود کعبه بی‌توام چو کنشت
در این بیت، شاعر با پیوند زدن قداست کعبه به وجود ممدوح، این باور را منعکس می‌کند که حکومت خوب، می‌تواند حتی از نمادهای دینی نیز بااهمیت‌تر باشد. این رویکرد، بیانگر دیدگاه شاعر به مسائل روز است که در آن، عدالت و امنیت، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.
به طور کلی، انوری با استفاده از نمادهای مذهبی مانند کعبه، دغدغه‌های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی روزگار خود را به شکلی هنرمندانه منعکس کرده است. این ابیات، نه تنها مدح و هجو، بلکه آینه‌ای از جامعه و زمانهٔ شاعر نیز هستند.