در اشعار انوری، واژه کعبه به عنوان یک ابزار قدرتمند برای مدح و ستایش ممدوحان به کار رفته است. انوری با استفاده از مفاهیم و نمادهای مرتبط با کعبه، جایگاه ممدوح را فراتر از یک مقام دنیوی، به یک مرتبهٔ مقدس و روحانی ارتقاء می‌دهد. او این کار را با استفاده از تشبیهات و استعاره‌های گوناگون انجام می‌دهد.
کعبه به مثابه قبله و مرکز توجه
انوری در ابیات خود، ممدوح را کعبهٔ آمال (قبلهٔ آرزوها) و قبلهٔ دعا معرفی می‌کند. این تشبیه نشان می‌دهد که مردم برای برآورده شدن آرزوها و نیایش‌هایشان به سوی او روی می‌آورند، درست همان‌گونه که مسلمانان برای زیارت به سوی کعبه می‌روند. این کاربرد نمادین، جایگاه ممدوح را به یک مرجع معنوی و منبع خیر و برکت تبدیل می‌کند.
کعبه به عنوان نماد شکوه و قداست
انوری از کعبه برای نشان دادن عظمت و شکوه ممدوح استفاده می‌کند. او بارگاه ممدوح را به حریم کعبه و درگاه او را به حرم تشبیه می‌کند. این تشبیهات، فضای بارگاه او را مقدس و امن جلوه می‌دهند، به طوری که هر کس وارد آن شود، از امنیت و احترام برخوردار است. در یکی از ابیات، شاعر حتی می‌گوید که رخ کعبه از حسادت به شکوه ممدوح، پرچین می‌شود.
کعبه به عنوان نمادی برای پیروزی بر کفر
در برخی ابیات، انوری از تقابل کعبه با بت‌ها (مانند لات و عزی) بهره می‌برد. با بیان اینکه اگر کعبه به اندازهٔ ممدوح حرمت داشت، بت‌ها هرگز وارد آن نمی‌شدند، شاعر ممدوح را به عنوان نماد پاکی و مبارزه با شرک معرفی می‌کند. این مقایسه، ممدوح را در جایگاه پیامبر (ص) قرار می‌دهد که کعبه را از بت‌ها پاک کرد.
کعبه به عنوان مبنای ارکان اسلام
انوری کعبه را در کنار دیگر ارکان اصلی اسلام مانند حج، صلوة و صوم ذکر می‌کند. این پیوند واژگانی، بر جایگاه ممدوح به عنوان حامی و پاسدار دین اسلام تأکید می‌کند. با این کار، انوری نه تنها به ممدوح خود یک مقام دنیوی، بلکه یک جایگاه دینی و مقدس می‌بخشد و او را در زمرهٔ بزرگان دین قرار می‌دهد.