برای درک بهتر زنجیره واژگانی مورد نظر، بهتر است هر گروه از کلمات را به صورت جداگانه بررسی کنیم و ارتباط آنها را در شعر انوری بیابیم.
کعبه و مفاهیم مربوط به آن
کعبه در دیوان انوری، فراتر از یک بنای مذهبی، یک نماد است که در زنجیره‌ای از واژه‌های مرتبط با خود به کار رفته است:
قبلهٔ دعا: در یکی از ابیات، انوری به صراحت ممدوح خود را قبلهٔ دعا معرفی می‌کند. این تشبیه، جایگاه او را در حد کعبه بالا می‌برد و نشان می‌دهد که مردم برای برآورده شدن دعاهایشان به او روی می‌آورند.
حریم کعبهٔ ملک: انوری در مدح ممدوح، بارگاه و درگاه او را به حریم کعبه تشبیه می‌کند. این تشبیه به معنای تقدس و امنیت است، همان‌گونه که حریم کعبه مکانی امن و مقدس برای زائران است.
کعبهٔ آمال: ممدوح در شعر انوری، کعبهٔ آمال (قبله آرزوها) است. این واژه به این مفهوم اشاره دارد که مردم آرزوهای خود را در نزدیکی او جستجو می‌کنند.
عرفات: در کنار کعبهٔ آمال، واژه عرفات نیز به کار رفته است. عرفات یکی از مکان‌های مهم در مراسم حج است و این پیوند، فضای مذهبی و مقدس را در شعر انوری پررنگ‌تر می‌کند.
قلعه و دژ (حصن)
واژه‌های حصن، حصنهای حصین (دژهای استوار) و جبین در یک زنجیره واژگانی معنا پیدا می‌کنند:
حصن و حصنهای حصین: این واژه‌ها به معنای قلعه و دژ محکم هستند که نماد قدرت و امنیت هستند.
جبین و سجده‌کنان: در یکی از ابیات، حصار یک قلعه (که نماد مقاومت است)، در مقابل عظمت ممدوح، جبین (پیشانی) خود را بر زمین می‌گذارد. این تصویر نشان‌دهندهٔ نهایت خضوع و تسلیم در برابر شکوه و عظمت ممدوح است.
اسلام و مناسک مذهبی
در ابیات انوری، برخی از واژه‌های مرتبط با اسلام، زنجیرهٔ معنایی خاصی را تشکیل می‌دهند:
صلوة، صوم، حج، جهاد: این واژه‌ها ارکان اصلی اسلام هستند و انوری از آنها برای تأکید بر پایبندی ممدوح خود به اصول دین استفاده می‌کند.
وفا: در شعر انوری، وفا با حرمت و حرم پیوند خورده است. وفاداری به ممدوح، همانند ورود به حریم مقدس و بهره‌مندی از حرمت آن است.
به طور کلی، انوری با پیوند دادن این واژه‌ها، تصویری از ممدوحی خلق می‌کند که نه تنها قدرتمند و امن، بلکه مقدس، محترم و مورد توجه همگان است.