سراشان کعبه
عبارت «سراشان کعبه» (سرایشان کعبه است) در یکی از ابیات غزل شمارهٔ ۱۰۴ از دیوان فخرالدین عراقی آمده است:
سر کوشان عرفات است و سراشان کعبه عاشقان همچو خلیلند و رقیبان نمرود
تحلیل نماد «سراشان کعبه»
این عبارت در السياق توصیف عاشقان و رندان در خرابات (میکده) مطرح شده است. در اینجا، عراقی با مقایسهٔ مکان زندگی عاشقان با مکان‌های مقدس حج، مقام آنها را بالا می‌برد و نوعی حج باطنی را به تصویر می‌کشد:
سرای عاشقان: «سراشان» به معنی سرای آنها یا محل زندگی و اجتماع آنها (که در کل غزل، اشاره به خرابات یا کوی معشوق است) می‌باشد.
کعبه: کعبه نماد قبله، مرکز توحید، و محل طواف و وصال است.
مضمون نمادین: وقتی عراقی می‌گوید «سراشان کعبه»، منظورش این است که خانه و کاشانه‌ی عاشقان، یا همان خرابات و میکده، برای آنها همانند کعبه است.
اگر کعبه قبله‌ی نماز و نیاز زاهدان است، خانه‌ی عاشقان قبله‌ی دل و جان آن‌هاست.
عاشقان برای طواف و رسیدن به وصال به خانه‌ی معشوق روی می‌آورند، پس آنجا برای آنها حکم کعبه را دارد.
این تشبیه در راستای مضمون اصلی غزل است که ارزش‌های معنوی را از ظواهر مذهبی به باطن و عشق حقیقی منتقل می‌کند و نشان می‌دهد که عاشقان نیازی به رفتن به حج ظاهری ندارند، زیرا کعبه‌ی حقیقی (وصل به معشوق) در خانه‌ی خودشان (در دل یا در محفل رندان) برپا شده است.