بر اساس ابیات ارائه شده، فیض کاشانی به تفصیل به مناسک فیزیکی حج نمی‌پردازد. در عوض، او نام این مناسک را به عنوان استعاره برای سفر معنوی به کار می‌برد. او با تفسیر مجدد این اعمال، معنای عرفانی عمیق‌تری به آنها می‌بخشد.
۱. حج، استعاره‌ای برای سفر درونی
فیض حج را نه به عنوان یک سفر فیزیکی به مکه، بلکه به عنوان یک سفر قلبی به سوی معشوق می‌بیند. او حتی به نظر میرسد که عمل ظاهری را در درجه دوم اهمیت نسبت به حالت درونی قرار می‌دهد.
شاهد:
«حج بگذار اگر ترا هست توان و طاقتی / در ره کعبه حاج را صد برکات میرسد» (غزل ۲۸۷)
در این بیت، فیض برکات حج فیزیکی را تصدیق می‌کند، اما ابیات بعدی فوراً تمرکز را به سوی مسیر عشق تغییر می‌دهد، که آن را به عنوان شکل حقیقی عبادت ارتقا می‌دهد.
۲. طواف، استعاره‌ای برای سلوک بی‌وقفه
در نگاه فیض، طواف یک عمل یک‌باره نیست، بلکه یک حالت وجودی پیوسته است. او طواف فیزیکی و مقید به زمان حاجی را با عبادت معنوی و بی‌زمان عارف مقایسه می‌کند.
شاهد:
«طواف کعبه گر حاجی کند یکبار در عمری / من دیوانه هر ساعت بگرد یار میگردم»** (غزل ۶۰۱)
این قوی‌ترین نمونه است. عمل یک‌باره حاجی با حالت «هر ساعت» عارف مقایسه می‌شود. عمل طواف کعبه به استعاره‌ای برای گردش ابدی و بی‌وقفه عاشق به گرد معشوق تبدیل می‌شود.
۳. عرفات، استعاره‌ای برای رنج عشق
صحرای عرفات، یکی از اماکن کلیدی در مناسک حج، به استعاره‌ای برای رنج و سختی در مسیر عشق تبدیل می‌شود. کلمه «عرفات» (محل شناخت) برای توصیف مکانی از رنج عاشقانه به کار می‌رود.
شاهد:
«در عرفات عشق او هست بلا و امتحان» (غزل ۸۷۴)
فیض نام مکان فیزیکی عرفات را به «عرفات عشق» منتقل می‌کند. در این عرفات، سالک به جای طلب آمرزش، آگاهانه آزمایش‌ها و سختی‌ها را به عنوان بخشی از سفر معنوی می‌پذیرد.
در نتیجه، برای فیض کاشانی، مناسک حج هدف نهایی نیستند، بلکه ابزارهایی نمادین برای رسیدن به حقیقتی معنوی‌تر و عمیق‌تر هستند. او این مناسک را بازتفسیر می‌کند تا بر اولویت سفر درونیِ عشق تأکید کند، و آنها را از صرفاً یک شکل فیزیکی به یک سطح عالی و عرفانی ارتقا دهد.