قداست کعبه به تاریخ جایگاه آن در دین اسلام و مذهبی، مذهبی و چندوجهی است. این قداست از چند جنبه سرچشمه می‌گیرد:
۱. خانه و قبله
قبله : کعبه قبله مردم در سراسر جهان است. همه مردم در هر کجای دنیا که باشند، هنگام نماز به سوی آن رو می‌کنند. این جهت گیری واحد، نمادی از وحدت و یکپارچگی امت اسلامی است.
خانه خدا : در قرآن و روایات اسلامی، کعبه به عنوان «بیت‌الله» یا خانه خدا شناخته می‌شود. این عنوان به معنای سکونت خداوند در آن نیست، بلکه به دلیل شرافت و ارج و منزلت والای آن است که به خداوند نسبت داده شده است.
۲. تاریخ و میراث ابراهیمی
بنیان‌گذاری توسط پیامبران : طبق باورهای اسلامی، کعبه برای اولین بار توسط حضرت آدم (ع) بنا شد و پس از طوفان نوح (ع)، به دست حضرت ابراهیم (ع) و فرزندش اسماعیل (ع) تبدیل شد. این تاریخ کهن، کعبه را به یکی از کهن‌ترین مکان‌های عبادی روی زمین تبدیل کرده است.
محل تولد حضرت علی (ع) : در باور شیعیان، حضرت علی (ع)، امام اول شیعیان، در درون کعبه به دنیا آمده است که این واقعه بر قداست آن افزوده شده است.
۳. محل انجام مناسک حج و عمره
طواف : کعبه مرکز اعمال حج و عمره است. حجاج و عمره‌گزاران به دور کعبه طواف می‌کنند که این عمل نمادی از حرکت جهان در اطراف یک مرکز واحد و بندگی خالصانه در برابر خداوند است.
میعادگاه موبایل: کعبه مکانی است که سالانه میلیون‌ها مسلمان از سراسر جهان در آنجا هم می‌آیند و این گردهمایی، نمادی از اتحاد و برادری اسلامی است.
۴. جایگاه در فرهنگ و ادبیات
نماد در ادبیات : در ادبیات فارسی، کعبه فراتر از یک مکان علمی است. شاعران و عارفان از آن به عنوان نماد وصل به معشوق (خداوند)، مقصد نهایی، قبل از آمال و قلب عارف استفاده کرده‌اند. این کاربرد استعاری، نشان‌دهنده جایگاهی است که در اندیشه عرفانی و ادبی ایرانی است.
آرامش و امنیت : در قرآن (سوره مائده، آیه ۹۷)، کعبه به عنوان «بیت‌الله الحرام» (خانه محترم و امن خدا) معرفی شده است، مکانی که حرمت و امنیت آن تضمین شده است.