در آثار نصرالله منشی، بهویژه در کتاب کلیله و دمنه ، کلمه کعبه بهصورت یک استاره و به معنای اسم عام به کار رفته است. تحلیل ادبی این کاربرد نشان میدهد که نصرالله منشی از این واژه برای بیان مفاهیم و کاربردهای آن است.
کعبه به مثابه استاره
قبله و مقصد : کعبه نمادی از قبل و مرکز توجه است. در عبارت «قبلهٔ دل و کعبهٔ جان وی احکام قرآن عظیم باشد»، کعبه به مقصد و آرمان قلب فرد اشاره دارد که در این مورد همان پیروی از آموزههای قرآنی است.
آرمان و آرزو : در عبارت «همه عمر کعبه من درگاه او بوده است»، کعبه به آرمان و آرزو اشاره دارد. در اینجا، درگاه پادشاه به قدری ارزشمند و مهم توصیف شده است که آن را به اقبال و مقصد نهایی خود میداند.
مرکز احترام و ارج : در عبارت «کعبه علما و افاضل»، کعبه به مرکزی از احترام و ارج اشاره دارد که افراد برجسته و برجسته به آن روی میآورند.
تفاوت کاربرد کعبه در قرآن و نصرالله منشی
در قرآن : کعبه یک اسم خاص است و به مکان خاصی و مقدس در مکه اشاره دارد که قبل از آن در گوشی های موبایل است و برای انجام مناسک حج و عمره مهم است.
در آثار نصرالله منشی : کعبه یک اسم عام است که از آن برای توصیف مفهوم انتزاعی و ارزشمندی چون آرمان، مقصد و مرکز توجه استفاده میشود.
بهطور کلی، نصرالله منشی با استفاده از استعارهٔ کعبه، به عبارات خود عمیق ادبی و معنایی بیشتر است و مفاهیم غیرمدی را با استفاده از نمادی آشنا و ارزشمند بیان کرده است.