شواهد شعری از آثار عطار در مورد کعبه و حضرت علی (ع)
عطار نیشابوری، شاعر و عارف بزرگ، در خود به ویژه تذکرة الاولیاء، به جایگاه والاى حضرت علی (ع) اشاره کرده و ایشان را با نمادها و مفاهیم عرفانی به تصویر کشیده است. با این، باید توجه داشت که در آثار باقی مانده از عطار، شعر یا متن خاصی که به طور مستقیم پیوندی نمادین میان کعبه علی (ع) ثابت کند و تولد او در آن را به شعر کشیده باشد، به ندرت پیدا کند.
نگاه عطار به کعبه بیشتر بر نفی ظاهرگرایی و کمیت بر باطنگرایی است. همچنین، او در آثار خود به مقام والای حضرت علی (ع) به عنوان « مَظهر کمالات نبوی » و « دروازه علم » اشاره مستقیم دارد، اما این دو مفهوم را به عنوان پیوند پیوند نمیدهد.
با این حال، میتوانم از دو منظر به این موضوع پرداختم:
۱. مدح حضرت علی (ع) در آثار عطار (غیر مرتبط با کعبه): عطار در آثار خود، به ستایش حضرت علی (ع) پرداخت و ایشان را به عنوان اولین فردی که به پیامبر (ص) ایمان آورد و شهسوار حقیقت معرفی میکند. او را « شیر خدا » مینامد و شجاعت، علم و زهد ایشان را میستاید. این مداحی نشاندهنده ارادت عطار به اهل بیت است.
۲. تفسیر عرفانی: در نگاه عرفانی ، با وجود اینکه عطار این دو نماد را به طور مستقیم در یک بیت ترکیب نمیکند، میتوان استدلال کرد که از دیدگاه او، اگر نماد حقیقت و مقصد نهایی است، پس حضرت علی (ع) به عنوان « باب علم نبی »، دروازهای برای رسیدن به آن حقیقت است. این نگاه، کعبه را به مقصد و حضرت علی (ع) را به رسیدن به آن مقصد تبدیل میکند.
با توجه به اشعار موجود از عطار، نمیتوانم شعری مستقیم را شواهد کنم که کعبه و حضرت علی (ع) را به هم پیوند دهد، اما ارادت او به امام علی (ع) در جای جایش مشهود است.