شعرای بزرگ فارسی‌زبان از جمله مهستی گنجوی، باباافضل کاشانی و ملک‌الشعرای بهار از واژهٔ «کعبه» در آثار خود با معانی و مفاهیم مختلفی استفاده کرده‌اند. در ادامه، بررسی تفکیکی کاربرد این واژه در اشعار هر یک از این شاعران آمده است:
مهستی گنجوی
در رباعی شمارهٔ ۸۷ از مهستی گنجوی، کعبه نمادی از دل است. او در این بیت، دل را به مثابهٔ کعبه‌ای مقدس می‌داند که قافلهٔ اشک‌ها از آن به سوی محبوب در حرکت است. این تشبیه نشان‌دهندهٔ قداست و اهمیت دل عاشق است که محل طواف و توجه است:
زنهار بدار حرمت اشک مرا
کین قافله از کعبهٔ دل...
باباافضل کاشانی
باباافضل کاشانی از واژهٔ کعبه برای بیان مفاهیم عرفانی و درونی استفاده می‌کند. او کعبه را در مقابل بتکده قرار می‌دهد و به مخاطب توصیه می‌کند که بتکدهٔ خیال را بشکند و آن را به کعبهٔ حقیقت تبدیل کند. این مفهوم، نمادی از رهایی از خودپرستی و رسیدن به خداوند است:
بشکن بت و کعبه ساز بتکده...
در رباعی دیگری، او کعبه را نمادی از جایگاه رفیع و مقام بلند معنوی و روحانی می‌داند که توسط خداوند به کسی عطا شده است:
عرش و فلک و کعبه مقامت کردند...
ملک‌الشعرای بهار
ملک‌الشعرای بهار در اشعار خود به اشکال مختلف از واژهٔ کعبه استفاده کرده است:
نماد عزت و شرافت: در قصیدهٔ «پاسخ به شعاع‌الملک»، او از «کعبهٔ عزت» سخن می‌گوید و مردمی را که از آن دور شده و به طواف بت‌های دیگر مشغول شده‌اند، سرزنش می‌کند. در اینجا کعبه نمادی از شرافت، آزادگی و ارزش‌های والا است.
نماد مکان مقدس: در قصیده‌ای دیگر، او کعبه را نمادی از مکان مقدس و حرمت می‌داند که با ورود مرتدان، تهی و سرد شده است. این استفاده نشان‌دهندهٔ دیدگاه او به قداست این مکان در اسلام است.
نماد پناه و امید: در قصیده‌ای با عنوان «شب و شراب»، بهار کعبه را به عنوان نمادی از پناهگاه و محل امید معرفی می‌کند: «نزدیک آنکه هست درش کعبهٔ امید».
نماد پناهگاه عشق: در قصیدهٔ «تغزل»، شاعر از «کوی و برزن» محبوب به عنوان کعبه یاد می‌کند که انبوه دل‌باختگان در آنجا جمع شده‌اند. در اینجا کعبه نمادی از محل تجمع و طواف عشاق است.
نماد جایگاه حضرت علی (ع): در قصیدهٔ «مولودیه و منقبت»، بهار تولد حضرت علی (ع) را در کعبه، سبب شرافت و قداست این مکان می‌داند. در اینجا کعبه مکانی است که با وجود حضرت علی (ع) به اوج شرافت رسیده است.
نماد مرکز یقین و ایمان: در «ترکیبات» با عنوان «توپ روس»، بهار به خرابی کعبهٔ اهل یقین توسط توپ روس اشاره می‌کند. در این بیت، کعبه نماد ایمان و یقین است.