حضرت علی و کعبه
حضرت علی و کعبه در ابیات صائب تبریزی
صائب تبریزی، شاعر برجسته سبک هندی و ارادتمند اهل بیت (ع)، از نماد کعبه برای بیان عظمت و جایگاه والاای حضرت علی (ع) استفاده می‌کند. در نگاه او، کعبه تنها یک بنا نیست، بلکه نمادی از شرافت، قداست و وجودت است که با نام و حضرت علی پیوند خورده است. این پیوند را می توان در چند محور اصلی مشاهده کرد:
۱. تولد حضرت علی در کعبه: تجلی لطف الهی
صائب به واقعه بی‌نظیر تولد حضرت علی (ع) در کعبه اشاره می‌کند و آن را دلیلی بر عظمت و برتری ایشان می‌داند. این رویداد، کعبه را از یک بنای صرف به مظهر لطف و کرامت الهی تبدیل می‌کند.
غزل شماره ۶۲۶۸:
در کعبه چو میخانه به روی همه وا شد تا چشم گشاد از قدم مرتضی
در این بیت، شاعر تولد حضرت علی را با روییدن چشم و باز شدن درب کعبه مقایسه می‌کند. این تصویر، نشان می دهد که تولد حضرت، کعبه را به مکانی برای کرامت و معرفت تبدیل کرده است.
غزل شماره ۹۳:
از پرده کعبه ز روی مرتضی بر اهل بیت گشت و روی در کشید
در این بیت، صائب میلاد حضرت علی (ع) در کعبه را با باز شدن پرده‌های معرفت و رحمت الهی مقایسه می‌کند. این نشان می‌دهد که در نگاه او، تولد حضرت علی، کعبه را به منبعی از رحمت و فیض تبدیل کرده است.
۲. حضرت علی، کعبه واقعی و قبله عالم
صائب، حضرت علی (ع) را به عنوان قبله واقعی برای عارفان و سالکان میبیند. او معتقد است که کعبه، نمادی از وجود مقدس حضرت علی (ع) است.
غزل شماره ۶۶۳۷:
تا بود در نظر اهل بیت ، کعبه نیز باطل است چون در خانه باشد، در باطل است.
در این بیت، شاعر به طور مستقیم حضرت علی (ع) را به عنوان قبل و حقیقت اصلی معرفی می‌کند و می‌گوید که وقتی حقیقت (حضرت علی) در دست است، گشتن به دنبال نماد آن (کعبه) بی‌فایده است.
غزل شماره ۶۳۶۳:
در اهل بیت ما را به کار می‌آید چون در آن خانه نباشد، به هر جا می‌روم.
در این بیت، صائب به صورت کنایی به این حقیقت اشاره می‌کند که اگر در خانه اهل بیت (ع) نباشد، به هر کجا که برود، کعبه‌ای نیز به کارش نمی‌آید. این نشان‌دهنده مهم اهل بیت به عنوان پناهگاه اصلی است که همه چیز از آن منشأ می‌گیرد.
۳. حضرت علی، وحدت و استواری
در نگاه صائب، حضرت علی (ع)، نماد وحدت و استواری هستند که همه چیز به دور آنها می‌گردند.
غزل شماره ۶۸۹۲:
چو در میان دو کعبه ، یک اهل بیت باید در سرتاسر جهان، یک اهل بیت باید
در این بیت، شاعر به وحدت و ایگانگی اهل بیت اشاره می‌کند و می‌گوید حتی در میان دو کعبه، یک اهل بیت کافی است. این نشان‌دهنده وحدت‌بخش‌های اهل بیت است که همه چیز به دور آنها می‌شود.
در مجموع، صائب تبریزی با استفاده از نماد کعبه، به ستایش حضرت علی (ع) می‌پردازد و ایشان را به عنوان حقیقت اصلی و قبله واقعی برای سالکان و عاشقان معرفی می‌کند.