بر اساس ابیات منتخب جامی که ارائه کردید، مفهوم کعبه در آثار زیر از او به کار رفته است:
هفت اورنگ:
سلسلةالذهب: در این منظومه، کعبه به عنوان نمادی از قبله ظاهری و باطنی، مقصد نهایی سالک و همچنین بستری برای روایت حکایات اخلاقی (مانند داستان غوری و هشام) به کار رفته است.
لیلی و مجنون: در این اثر عاشقانه، کعبه به نمادی از مقصد عشق مجنون و حقیقت مطلق تبدیل میشود و لیلی را به عنوان کعبه مجنون توصیف میکند.
دیوان اشعار:
فاتحة الشباب: در این بخش از دیوان، کعبه نمادی از قبله دل و کوی معشوق است که گاه برتر از کعبه ظاهری شمرده میشود. همچنین به برتری سیر باطنی بر سفر ظاهری و وحدت وجود (مقایسه کعبه با دیر و سومنات) اشاره دارد.
واسطة العقد: در این دیوان نیز کعبه به عنوان کعبه جان، کعبه مقصود و کعبه صفا مطرح میشود که نمادی از عشق درونی، هدف نهایی و پاکی است.
خاتمة الحیات: در این بخش نیز شاهد اشاره به سفر باطنی به جای سفر ظاهری، وحدت حرم و دیر و کعبه به عنوان مقصد معشوق هستیم.
بهارستان:
در این اثر، کعبه به عنوان نمادی برای سلوک عملی و همت والای عاشقان در راه رسیدن به معشوق به کار رفته است.
به طور خلاصه، جامی از کعبه در این آثار خود، نه تنها به عنوان یک مکان مقدس مذهبی، بلکه به عنوان نمادی عرفانی و عاشقانه برای بیان مفاهیم عمیق خود استفاده کرده است.