این بیت از سعدی، گنجینهای از حکمت است و برای زندگی امروز هم درسهای بزرگی دارد. بگذارید با هم عمیقتر بررسی کنیم:
۱. معنای تحتاللفظی بیت:
"تو را تا دهن باشد از حرص باز" → تا زمانی که دهانِ حرصِ تو باز است (یعنی میل سیریناپذیری به مال، قدرت یا کنجکاوی داری)...
"نیاید به گوش دل از غیب راز" → اسرار هستی بر دلِ تو آشکار نمیشود.
۲. تفسیر امروزی:
سعدی به ما میگوید:
حرص مثل پردهای روی دل میکشد و مانع از آن میشود که حقایق عمیق زندگی را درک کنیم.
مثالهای امروزی:
اگر همیشه حسرتِ داشتههای دیگران را بخوریم، لذتِ داشتههای خودمان را نمیبینیم.
اگر ذهنمان پر از نگرانیِ آینده باشد، آرامشِ لحظهی حال را از دست میدهیم.
۳. راهکار سعدی برای زندگی بهتر:
قناعت را تمرین کنید:
به جایِ اینکه بپرسید: "چرا من ندارم؟" بپرسید: "چطور میتوانم از آنچه دارم بهتر استفاده کنم؟"
کنجکاویهای بیجا را رها کنید:
مثلاً: فضولی در زندگی دیگران یا نگرانیِ وسواسگونه برایِ "آیندهای نامعلوم".
۴. این بیت در چه موقعیتی به کار میآید؟
وقتی احساس میکنید مقایسههای اجتماعی شما را آزار میدهد.
وقتی استرسِ مالاندوزی مانع لذت بردن از زندگی شده است.
وقتی میخواهید به جایِ "حرص خوردن"، "شکرگزاری" را یاد بگیرید.
سعدی مثل یک روانشناسِ حکیم به ما یادآوری میکند که گاهی باید دهانِ حرص را بست تا گوشِ دل باز شود.
آیا تجربهای دارید که این معنی برای شما زنده شده باشد؟ دوست دارم بشنوم! 🤍
پ.ن: اگر بخواهید، میتوانیم ابیاتِ مشابه از سعدی درباره قناعت را هم بررسی کنیم.