برداشت

زر و سیم

زر و سیم در اندیشه سعدی: ثروتی که فریاد می‌زند

۱. نگاه دوگانه سعدی به مال دنیا

سعدی زر و سیم را همچون شمشیری دو لبه می‌نگرد:

• "زر و سیم آتش دوزخ است / در کف زاهد، آب کوثر است" (غزل ۲۳۴)
  کاربرد ثروت بسته به نیت صاحب آن است

• "همه کس زر و سیم را دوست دارد / ولیکن زر و سیم کس را دوست ندارد" (بوستان)
  هشدار درباره دلبستگی به مال

۲. سه خطر اصلی زر و سیم

الف) اسارت روح

• "اسیر زر مباش که آزاد مرد / به از بندهٔ سیم و زر بودن" (گلستان)

ب) فساد اخلاق

• "چون زر و سیم به دست مرد رسد / پیمان و دین به یک جو نخرند" (مواعظ)

ج) غفلت از آخرت

• "بیهوش آن که زر و سیم اندوخت / وز حساب روز بازپسین غافل شد" (بوستان)

۳. جدول کاربردهای زر و سیم

استفاده صحیح استفاده نادرست نمونه شعری

انفاق تکاثر"نیکی کن و در دجله انداز"

قرض الحسنه ربا"درم رباخوار، آتش است"

خدمت به خلق فخرفروشی"زر و سیمت مباهات کند"

۴. راه‌های سلامت در برخورد با زر و سیم

۱. عدم دلبستگی:

• "دل به زر مبند که دلبر نیست" (غزل ۱۸۷)

۲. پرهیز از حرص:

• "هر که زر بیشتر، آسایش کمتر" (بوستان)

۳. تقدیر الهی:

• "زر و سیم از آنِ خداست، نه از آنِ تو" (مواعظ)

۵. زر و سیم در جامعه

الف) مسئولیت ثروتمندان

• "زر و سیمت را به دست فقیران ده / تا در قیامت پشیمان نباشی" (گلستان)

ب) آفات تکاثر

• "هر که زر انبوه گرد آورد / غم انبوه گرد آورد" (بوستان)

ج) آزمون الهی

• "زر و سیم، بلاست و رحمت / نگه دار تا کدامت رسد" (غزل ۳۰۲)

حکمت نهایی

سعدی در یک بیت طلایی می‌سراید:
"زر و سیم اندوز، ولیکن بدان / که این گنج، گورستان توست"

درس امروزین:
در اقتصاد مدرن،

• زر و سیم دیجیتال همان آزمون الهی است،

• کیف پول الکترونیکی همان آزمایش معنوی است،

• سرمایه‌گذاری حقیقی، همان انفاق در راه خداست.

پرسش باز:
در عصر رمزارزها و سرمایه‌های مجازی،
چگونه می‌توانیم
از "زر و سیم" سعدیایی
درس بگیریم؟