برداشت

تحلیل بیت:
«تا از حجاب غیب شد امروز آشکار»
(تا [امر پنهان] از پس پردۀ غیب امروز آشکار شد)

۱. معنی تحت اللفظی و ساختار:

• «حجاب غیب»: پردۀ پنهانی که عالم غیب را از شهادت (دنیای محسوس) جدا میکند.

• «آشکار شد»: ظهور یک حقیقت یا رویداد که پیش از این پنهان بود.

• «امروز»: زمان مشخصِ کشفِ یک رازِ الهی یا تحوّل تاریخی.

۲. تفسیر عرفانی و قرآنی:

• حجاب غیب در ادبیات عرفانی، مرزی است بین دنیای مادی و عالم ملکوت.

• قرآن میفرماید:
  «فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَىٰ» (نجم:۳۲)
  (خودستایی نکنید، او به پرهیزگاران آگاهتر است.)

  • این اشاره به محدودیتِ علمِ بشر در برابر علمِ غیبِ الهی دارد.

• اما در برخی روایات، اولیای خدا ممکن است به اذن او، پرده ها را کنار زنند (مثل معجزۀ پیامبران یا کرامات عارفان).

۳. زمینۀ سیاسی-اجتماعی در شعر فاریابی:

• این بیت احتمالاً در مدح یک پادشاه یا حاکم سروده شده که:

  • یک پیروزی بزرگ (مثل فتح قلمروی جدید) داشته است.

  • یا عدالتی آشکار کرده که پیش از این پنهان بود.

• «امروز» ممکن است اشاره به:

  • روزِ به قدرت رسیدنِ ممدوح،

  • یا زمانی که یک معجزۀ الهی (مثل پایان قحطی) رخ داده است.

۴. تحلیل ادبی و زیباییشناسی:

• تشبیه: «حجاب غیب» مانند پرده ای است که با کنار رفتنش، حقیقت میدرخشد.

• تقابل: پنهان (غیب) ↔ آشکار (شهادت).

• افزایشِ تأثیر: کوتاه بودنِ بیت، اما پر از معنای فلسفی و دینی.

۵. پیوند با سایر ابیات فاریابی:

• در جای دیگری میگوید:
  «رایت از سرّ غیب آگاه است» (قصیدۀ ۱۲)
  «چنان نهفت در اطراف غیب سرّ قَدَر» (قصیدۀ ۳۴)

• این نشان میدهد که غیب در شعر او هم منبعِ حقیقت است و هم مبنای مشروعیتِ حاکمان.

۶. تفسیر امروزی:

این بیت یادآورِ این مفهوم است که:
«هر رویداد بزرگِ تاریخی، تنها زمانی ممکن میشود که ارادۀ الهی، پرده از غیب بردارد.»

نتیجه گیری:

فاریابی در این بیت، ظهورِ یک حقیقتِ الهی را جشن می گیرد. این می تواند:

• ستایشِ عدالتِ حاکم باشد،

• یا شکوهِ یک رویدادِ ماوراءطبیعی.
  در هر صورت، پیوندِ عالم غیب و شهادت، اصلِ کلیدیِ این بیت است.

آیا به نکتۀ خاصی در این بیت توجه دارید؟