موضوعات تحقیق
برای پژوهش در این حوزه، می‌توان از موضوعات بینارشته‌ای (عرفان، ادبیات، فلسفه، اخلاق) استفاده کرد. برخی از مهم‌ترین موضوعات قابل تحقیق عبارتند از:
۱. موضوعات محوری در آثار سنایی
الف) مفاهیم بنیادین
۱. تحلیل معناشناختی «غیب» و «عیب» در دیوان سنایی
بررسی ریشه‌های قرآنی و حدیثی این دو مفهوم.
مقایسه با کاربرد این واژگان در متون عرفانی پیش از سنایی (مثل حلاج، ابوسعید ابوالخیر).
۲. تقابل عیب و غیب به عنوان دوگانگی مادی/معنوی
آیا سنایی «عیب» را تنها نقص اخلاقی می‌داند یا شامل محدودیت‌های وجودی انسان نیز می‌شود؟
۳. نقش عقل و عشق در گذر از عیب به غیب
تحلیل بیت: «عقل را بهر تماشا گرد سروستان غیب» (حدیقه).
ب) سیر سلوک عرفانی
۴. مراحل سلوک از منظر سنایی: از توبه تا فنا
تطبیق با مراحل سیر و سلوک در عرفان اسلامی (مقامات اهل تصوف).
۵. کارکرد «ریاضت» در پالایش عیوب
بررسی داستان شعیب در حدیقه: «ده سال چاکری شعیب تا گشودند در غیبش».
۶. نقش مرگ آگاهانه در رسیدن به غیب
تحلیل قصیده ۱۱۴: «در پردهٔ غیب عشق‌ها بازم».
۲. موضوعات تطبیقی
۷. مقایسه «غیب» در سنایی و مولوی
آیا مولانا در مثنوی همین مسیر «از عیب تا غیب» را تأیید می‌کند؟
۸. تأثیرپذیری سنایی از قرآن در مفهوم غیب
بررسی آیاتی مانند: «عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ» (حشر:۲۲) و بازتاب آن در اشعار سنایی.
۹. مقایسه «عیب» در سنایی و خیام
آیا خیام نیز عیب را مانع شناخت حقیقت می‌داند یا آن را ذاتی زندگی مادی می‌پندارد؟
۳. موضوعات بینارشته‌ای
۱۰. روانشناسی عیب‌ستیزی در اندیشه سنایی
تطبیق با نظریه‌های روانشناسی مثبت‌نگر (مثل نقش خودآگاهی در رشد معنوی).
۱۱. زناشناسی عرفانی: عیب به مثابه حجاب زنانه؟
آیا سنایی از استعاره‌های زنانه (مثل پرده) برای توصیف غیب استفاده می‌کند؟
۱۲. هنر و تجلی غیب در شعر سنایی
بررسی تصاویر شاعرانه‌ای مثل «دریچهٔ غیب» یا «ترجمان خرد».
۴. موضوعات کاربردی برای پژوهش‌های امروزی
۱۳. سنایی و اخلاق دیجیتال: آیا «غیبت» در فضای مجازی مصداق عیب است؟
تحلیل حدیقه: «ز غیبت مکن تو چهره چو قیر» در جهان امروز.
۱۴. نظریه «امر قدسی» میرچا الیاده و مفهوم غیب در سنایی
آیا غیب سنایی با «حقیقت متعالی» الیاده قابل مقایسه است؟
۱۵. کاربردهای تربیتی اندیشه سنایی در آموزش اخلاق
چگونه می‌توان از الگوی «از عیب تا غیب» در تربیت دینی استفاده کرد؟
پیشنهاد روش تحقیق
تحلیل محتوای کیفی: بررسی تمام ابیات مرتبط با «غیب» و «عیب» در دیوان سنایی.
مطالعه کتابخانه‌ای: استفاده از متون عرفانی پیش و پس از سنایی برای مقایسه.
تطبیق با نظریه‌های مدرن: مثل روانشناسی یونگ (سایه و خودآگاهی) یا فلسفه هایدگر (حقیقت و پوشیدگی).
اگر موضوع خاصی مدنظرتان است، می‌توانم منابع و ابیات مرتبط را دقیق‌تر معرفی کنم.