"آب چشمه خضر" در شعر فیض کاشانی، همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد، به آب حیات اشاره دارد؛ مایعی اساطیری که نوشیدن از آن، زندگی ابدی می‌بخشد. این ترکیب، نمادی قوی در ادبیات عرفانی است و فیض کاشانی آن را به معنای فیض الهی، معرفت حقیقی، و سرچشمه‌ی حیات معنوی و جاودانگی روح به کار می‌برد.
تحلیل معانی و کاربرد "آب چشمه خضر"
"آب چشمه خضر" به طور خاص، بر منبع و سرچشمه‌ی این حیات تأکید دارد، نه فقط بر خود مایه‌ی حیات‌بخش. این چشمه در باورهای کهن، در مکانی تاریک و پنهان (ظلمات) قرار دارد و دسترسی به آن آسان نیست.
در اشعار فیض کاشانی که بررسی شد، این ترکیب در بیت زیر به کار رفته است:
غزل شماره ۵۰۸:
"که آب چشمه خضر است نزد ما محفوظ"
در این بیت، شاعر بیان می‌کند که "آب چشمه خضر" (یعنی همان سرچشمه‌ی حیات جاودان و معرفت الهی) نزد او (یا در نزد حق تعالی / اهل بیت) محفوظ و نگهداری شده است. این جمله می‌تواند چندین معنا را در بر گیرد:
حفظ منبع فیض الهی: این اشاره به این است که فیض و رحمت الهی، و چشمه‌ی معرفت حقیقی، همواره وجود دارد و در جایی امن (نزد خداوند یا اولیای او) محفوظ است و هرگز از بین نمی‌رود، حتی اگر ظاهراً پنهان باشد.
اشاره به مقام اهل بیت (ع): در ادبیات شیعی، ائمه اطهار (ع) و به‌ویژه امام زمان (عج)، به عنوان منبع حیات و معرفت حقیقی شناخته می‌شوند. این بیت می‌تواند اشاره‌ای به این باشد که "آب چشمه خضر" (که همان سرچشمه‌ی هدایت و حیات است) در وجود و ولایت آنان محفوظ است.
درون‌گرایی: ممکن است "نزد ما" به درون خود عارف اشاره داشته باشد. یعنی سرچشمه‌ی حیات معنوی و معرفت در درون انسان، در قلب او، محفوظ است و باید با سیر و سلوک آن را یافت.
در مجموع، "آب چشمه خضر" در این بیت، نمادی از سرچشمه‌ی پایان‌ناپذیر فیض و حیات معنوی است که از جایگاهی متعالی نشأت می‌گیرد و برای اهل آن محفوظ و در دسترس است.