تکرار (Repetition) یکی از مؤثرترین و پرکاربردترین آرایه‌های ادبی در اشعار صامت بروجردی است، به‌ویژه در نوحه‌ها و مراثی. صامت با تکرار واژگان، عبارات یا حتی ساختارهای نحوی، نه تنها به موسیقی کلام خود می‌افزاید، بلکه بر بار عاطفی، شدت مصیبت و اهمیت مفهوم تأکید می‌کند. این تکرار، باعث می‌شود پیام شعر عمیقاً در ذهن و قلب مخاطب جای گیرد و حس همدردی و اندوه را به اوج برساند. در ابیاتی که به نقش پدر و مصائب مربوط به آن می‌پردازد، تکرار به شکلی برجسته برای القای عمق فاجعه و تداوم درد به کار می‌رود.
۱. تکرار برای تأکید بر شدت رنج و فریاد:
صامت با تکرار کلمات، شدت یک عمل یا یک احساس را دوچندان می‌کند و فریاد شخصیت‌ها را گویی به گوش مخاطب می‌رساند.
نمونه:
"چنان نمود فغان از دل شکسته خویش / چنان ز غصه برآورد از جگر فریاد" (صامت بروجردی » قصاید » شمارهٔ ۸ - در مدح حضرت جواد(ع))
آرایه: تکرار واژه "چنان".
تحلیل: در این بیت، تکرار کلمه "چنان" در ابتدای دو مصرع، بر شدت و عظمت فغان و فریادی که امام سجاد (ع) از داغ پدر (امام حسین (ع)) برآورد، تأکید می‌کند. این تکرار، حس بی‌تابی، شکستگی دل، و اندوه عمیق را به شکلی ملموس و قابل درک به مخاطب منتقل می‌سازد و بر اثرگذاری صحنه می‌افزاید.
نمونه:
"بابا تشنگی زد شعله بر جان العطش / ای پدر جان العطش" (صامت بروجردی » کتاب نوحه‌های سینه زنی (به اقسام مختلفه و لحنهای متنوع و مخصوصه) » شمارهٔ ۳ - نوحه دیگر)
آرایه: تکرار کلمه "العطش".
تحلیل: در این نوحه سوزناک (که از زبان کودکی تشنه مانند حضرت رقیه یا علی اصغر (ع) است)، تکرار فریاد "العطش" (آب! آب!)، نهایت شدت تشنگی و استغاثه را به نمایش می‌گذارد. این تکرار، حالت بی‌قراری، درد شدید، و درخواست مکرر کودک از پدرش را منعکس می‌کند و به تأثیرگذاری عاطفی شعر کمک فراوانی می‌کند.
۲. تکرار برای بیان تداوم رنج و وضعیت:
گاهی تکرار، نه تنها بر شدت لحظه‌ای، بلکه بر تداوم یک وضعیت رنج‌آور یا یک ویژگی خاص تأکید دارد.
نمونه:
"سر برهنه پا برهنه کودکان بیپدر / خار ره بر پا بدل اخگر به پیکر آفتاب" (صامت بروجردی » کتاب المراثی و المصائب » شمارهٔ ۹ - در مصیبت عاشورا)
آرایه: تکرار وضعیت "بیپدر". (اگرچه واژه "بیپدر" تکرار نشده، اما مفهوم و وضعیت "کودکان بیپدر" در طول روایت اسارت تکرار و بر آن تأکید می‌شود.)
تحلیل: این بیت به رنج کودکان بیپدر در مسیر اسارت اشاره دارد. تکرار این مضمون در سرتاسر مراثی کربلا، بر تداوم رنج، بی‌حفاظی و مظلومیت این کودکان پس از فقدان پدران تأکید دارد و آنها را به نمادی از قربانیان فاجعه تبدیل می‌کند.
به طور خلاصه، تکرار در اشعار صامت بروجردی، ابزاری قدرتمند است که به شاعر اجازه می‌دهد تا عواطف را تشدید کند، بر مفاهیم کلیدی تأکید ورزد، و حس و حال مصیبت را به شکلی عمیق و ماندگار به مخاطب منتقل سازد. این آرایه، نقش بسزایی در جذب مخاطب و ایجاد فضایی شورانگیز و غم‌انگیز در مجالس عزاداری ایفا می‌کند