یکی از سوزناک‌ترین و پرشورترین مضامین در اشعار صامت بروجردی، فداکاری بی‌بدیل فرزندان برای پدران است. این مضمون، به ویژه در بستر حماسه کربلا و شهادت اهل بیت (ع)، به اوج خود می‌رسد و عمق ارادت، عشق و ایثار فرزند به پدر را به نمایش می‌گذارد. صامت با زبانی حماسی و در عین حال مرثیه‌گونه، صحنه‌هایی را خلق می‌کند که در آن، فرزندان با آگاهی کامل یا حتی در کودکی، جان خود را در راه پدرانشان فدا می‌کنند. این جانفشانی، نه تنها به معنای مرگ فیزیکی، بلکه نمادی از تقدیم تمام هستی در راه آرمان و هدف پدر است.
جانفشانی در میدان نبرد: حضرت علی اکبر (ع)
برجسته‌ترین و ملموس‌ترین نمونه این فداکاری، مربوط به حضرت علی اکبر (ع) است که جان خود را در راه پدر بزرگوارش، امام حسین (ع)، فدا می‌کند. صامت بروجردی این صحنه را با شور و حماسه خاصی به تصویر می‌کشد:
مثال:
"به خنده لب بر گشاد که داشتم آرزو / شوم به راه پدر ز خون خود سرخ‌رو" (صامت بروجردی » اشعار مصیبت » شمارهٔ ۱۱ - در مدح شهاب ثاقب علی بن ابی‌طالب(ع))
این بیت، که به احتمال قوی از زبان حضرت علی اکبر (ع) یا یکی از شهدای کربلا خطاب به امام حسین (ع) است، نهایت عشق و آرزوی شهادت در راه پدر را بیان می‌کند. "سرخ‌رو شدن با خون خود" در راه پدر، نمادی از اوج ایثار و فداکاری است که در آن، فرزند با رضایت کامل، جان خود را تقدیم می‌کند. این بیانگر این است که شهادت در راه پدر، نه تنها یک وظیفه، بلکه یک آرزوی قلبی است.
"در راه پدر داد سر و سرور دین شد / احسنت ز صدق و ز صفای علی اکبر" (صامت بروجردی » کتاب نوحه‌های سینه زنی (به اقسام مختلفه و لحنهای متنوع و مخصوصه) » شمارهٔ ۳۰ - و برای او همچنین)
این بیت به صراحت به فداکاری حضرت علی اکبر (ع) اشاره دارد که "سر" خود را در راه پدرش فدا کرد و به مقام "سرور دین" رسید. صامت با عبارت "احسنت ز صدق و ز صفای علی اکبر"، خلوص نیت و پاکی این فداکاری را مورد ستایش قرار می‌دهد. این فداکاری، نه تنها یک عمل قهرمانانه، بلکه یک عمل خالصانه و از سر عشق است.
ایثار بی‌گناهانه: حضرت علی اصغر (ع)
صامت بروجردی حتی فداکاری‌های کودکان خردسال را نیز در راه پدرانشان به تصویر می‌کشد، که اوج مظلومیت و ایثار را نشان می‌دهد. شهادت حضرت علی اصغر (ع) در آغوش پدر، یکی از تأثیرگذارترین این صحنه‌هاست:
مثال:
"همچو به سمل بر سر دست پدر / زد به خون خویش اصغر بال و پر" (صامت بروجردی » کتاب الروایات و المصائب » شمارهٔ ۳۵ - ورود سر مطهر به دیر راهب)
این تصویر سوزناک از شهادت حضرت علی اصغر (ع) در آغوش پدرش، امام حسین (ع)، اگرچه به خواست خودش نبوده، اما نمادی از فداکاری بی‌گناهانه در راه حق و در کنار پدر است. خون او که بر دست پدر جاری می‌شود، نماد ایثار و مظلومیتی است که در تاریخ جاودانه شده است. این صحنه، عمق درد پدر و فداکاری ناخواسته فرزند را به تصویر می‌کشد.
فداکاری در ابعاد گسترده‌تر
فداکاری فرزندان برای پدران در اشعار صامت بروجردی، تنها به میدان نبرد محدود نمی‌شود و می‌تواند شامل تحمل رنج، همراهی در سختی‌ها و حتی جانفشانی معنوی باشد.
مثال:
"فکنده شال عزا بوالبشر به گردن خویش / چرا ز داغ پسری یاری پدر نکنید؟" (صامت بروجردی » کتاب المراثی و المصائب » شمارهٔ ۱ - کتاب المراثی(والمصائب))
این بیت، اگرچه به فداکاری مستقیم فرزند اشاره ندارد، اما به نوعی به مسئولیت یاری رساندن به پدر در داغ فرزند اشاره می‌کند. این سؤال که چرا دیگران در غم از دست دادن فرزند، پدر (در اینجا حضرت آدم یا امام حسین (ع)) را یاری نمی‌کنند، نشان‌دهنده انتظاری است که از فرزندان (یا یاران) برای حمایت از پدر در مصیبت وجود دارد.
در مجموع، صامت بروجردی با به تصویر کشیدن این صحنه‌های فداکاری، نه تنها به شرح مصائب کربلا می‌پردازد، بلکه با زبانی تأثیرگذار، عمق عشق، ارادت و ایثار را در رابطه پدر و فرزند به نمایش می‌گذارد. این فداکاری‌ها، به ویژه در بستر اعتقادات شیعی، به عنوان اوج کمال و بندگی در راه حق و دفاع از ولایت، تجلی می‌یابند.