در اشعار صامت بروجردی، مفهوم میراث تنها به دارایی‌های مادی محدود نمی‌شود، بلکه ابعاد عمیق‌تر و مهم‌تری از جمله میراث معنوی و شجاعت را نیز در بر می‌گیرد. پدر به عنوان منبع و سرچشمه‌ای از فضائل اخلاقی، دینی و شجاعت تصویر می‌شود که این ویژگی‌ها را به فرزندان خود منتقل می‌کند. این انتقال، نه تنها به صورت ژنتیکی، بلکه از طریق تربیت، الگوبرداری و حضور در مکتب پدری، صورت می‌پذیرد. این جنبه، نقش پدر را به عنوان یک مربی و الگوی کامل برای فرزند برجسته می‌کند.
انتقال ولایت و شجاعت از پدر
یکی از برجسته‌ترین مثال‌ها برای این مضمون در دیوان صامت بروجردی، به وضوح در مدح حضرت عباس (ع) دیده می‌شود. صامت، شجاعت و مقام والای حضرت عباس (ع) را نه تنها نتیجه توانایی‌های فردی ایشان، بلکه میراثی گران‌بها از پدر بزرگوارشان، حضرت علی (ع)، می‌داند:
مثال:
"شجاعت گشت از شاه ولایت منتهی بر وی / چنان کامد ولایت از پدر میراث خوارانش" (صامت بروجردی » قصاید » شمارهٔ ۲۵ - در مدح قمر بنی‌هاشم حضرت عباس(ع))
در این بیت، "شاه ولایت" به وضوح به حضرت علی (ع) اشاره دارد. صامت بیان می‌کند که شجاعت حضرت عباس (ع) به حدی والاست که نهایت شجاعت را در او می‌توان دید. نکته کلیدی اینجاست که این شجاعت و حتی ولایت (که در اینجا می‌تواند به معنای مقام و مرتبه معنوی و تسلط بر نفس باشد)، نه تنها از توانایی‌های ذاتی او سرچشمه می‌گیرد، بلکه به عنوان میراثی ارزشمند از پدر به او رسیده است. این مصرع تأکید می‌کند که فضایل اخلاقی و معنوی، به ویژه در خاندان عصمت و طهارت، نسل به نسل منتقل می‌شوند و پدر نقش محوری در این انتقال دارد.
انتقال علم و طهارت
علاوه بر شجاعت و ولایت، صامت بروجردی به انتقال علم و طهارت از پدران معصوم به فرزندانشان نیز اشاره می‌کند. این نشان می‌دهد که پدران، الگوی کمال معنوی و دانشی هستند که فرزندانشان راه آنان را ادامه می‌دهند.
مثال:
"پس مخزن علم نبوی حضرت باقر / از لوث معاصی چو پدر طیب و طاهر" (صامت بروجردی » اشعار مصیبت » شمارهٔ ۱۰ - در توحید و مدح ائمه طاهرین علیهم السلام)
در این بیت، حضرت امام باقر (ع) به عنوان "مخزن علم نبوی" توصیف شده است. صامت بلافاصله پس از آن می‌افزاید که ایشان "چو پدر طیب و طاهر" است. این مقایسه مستقیم، نشان می‌دهد که پاکی و طهارت امام باقر (ع) نیز میراثی از پدران مطهرش (امام سجاد (ع) و امام حسین (ع)) است. این بیانگر این است که علم و صفات متعالی در این خاندان، از طریق نسل‌ها و با تربیت و الگویی که پدر ارائه می‌دهد، به فرزندان منتقل می‌شود.
به طور خلاصه، در اشعار صامت بروجردی، میراث معنوی و شجاعت از پدر یک مضمون حیاتی است که نقش پدر را به عنوان سرچشمه فضائل، الگو و مربی معنوی برای فرزندان برجسته می‌کند. این انتقال نه تنها به معنای وراثت خونی، بلکه به معنای تأثیر عمیق تربیتی و معنوی پدر بر شخصیت و جایگاه فرزند است. این دیدگاه، به ویژه در مورد اهل بیت (ع)، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و فضائل آنان را نتیجه پیوند ناگسستنی با ریشه و اصل الهی‌شان می‌داند.