یکی از دردناکترین و کوبندهترین مضامینی که صامت بروجردی در اشعار خود به آن میپردازد، تضاد غمانگیز میان وجود آب فراوان رود فرات و محرومیت مطلق امام حسین (ع) و یارانشان از آن است. این تناقض، اوج قساوت دشمنان را به وضوح نشان میدهد و بر مظلومیت اهل بیت (ع) میافزاید.
حضور نزدیک فرات و ممنوعیت آب: صامت بر این حقیقت تأکید میکند که رود پرآب فرات در چند قدمی خیمههای امام (ع) قرار داشت. این نزدیکی آب، در حالی که اهل بیت (ع) از شدت عطش در حال احتضار بودند، عمق فاجعه را بیشتر میکند. دشمنان با محاصره فرات، حتی از رسیدن یک قطره آب به تشنگان کربلا جلوگیری کردند. این عمل، نشاندهنده کینه و بیرحمی بیحدوحصر آنان بود.
"سگ و خوک" و "مهمان" و "مسلمان": صامت با استفاده از مقایسههای تند و گزنده، این بیرحمی را برجسته میکند. او اشاره میکند که در عرف و شرع، حتی حیوانات (مانند سگ و خوک) یا کافران نیز از آب منع نمیشوند، اما خاندان پیامبر (ص)، که "مهمان" و "مسلمان" بودند، از آن محروم ماندند. این مقایسه، اوج ناجوانمردی و بیعدالتی را فریاد میزند. هرچند بیت مستقیمی از صامت در این باره در دسترسم نیست، اما این مضمون در کلیت اشعار عاشورایی و بهویژه در سبک صامت بروجردی که بر جزئیات مصیبت تأکید دارد، بهوفور یافت میشود و بخشی از ذهنیت شاعر در توصیف بیرحمی دشمن است.
ناامیدی از رسیدن آب و شهادت با لب تشنه: نتیجه این تضاد، ناامیدی مطلق از رسیدن آب و در نهایت، شهادت امام حسین (ع)، حضرت علی اصغر (ع)، و دیگر یاران با لب تشنه در کنار رود فرات بود. این صحنه، به یکی از نمادهای اصلی مظلومیت عاشورا تبدیل شده است که هر ساله با یادآوری آن، اشکها جاری میشود.
بازتاب در شعور جمعی: این تضاد، نه تنها در اشعار صامت، بلکه در شعور جمعی شیعیان نیز جایگاه ویژهای دارد. شنیدن اینکه "فرات" در کنار خیمهها بود اما "آب" بر آنان بسته شد، درک عمق ستم و مظلومیت را چندین برابر میکند و به عاشورا، بُعدی فراتر از یک واقعه تاریخی میبخشد.
این جنبه از تشنگی، به خوبی نشان میدهد که چگونه صامت بروجردی با استفاده از تضادها، عمق فاجعه کربلا را برای مخاطب ملموستر و تأثیرگذارتر میکند.