رشیدالدین میبدی در "کشف الاسرار و عدة الابرار"، یکی از مهمترین اشارات خود به دوران کودکی امام حسین (ع) را در قالب حضور ایشان در واقعه مباهله بیان میکند. این رخداد، نه تنها به منزله یک واقعه تاریخی صرف نیست، بلکه برای میبدی و در نگاه عرفانی او، سندی قاطع بر جایگاه بیبدیل و قدسی امام حسین (ع) از همان سنین خردسالی است.
مباهله: جلوهگاه "اهل بیت"
میبدی، واقعه مباهله را ذیل تفسیر آیه ۶۱ سوره آل عمران ("فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ") به تفصیل شرح میدهد. این آیه، از سوی خداوند به پیامبر (ص) دستور میدهد تا با مسیحیان نجران که در مورد حقیقت عیسی (ع) مجادله میکردند، به نفرین متقابل (مباهله) بپردازند.
در این واقعه، پیامبر اکرم (ص) برای مباهله، پاکترین و مقربترین افراد خود را همراه میبرند. میبدی نحوه حضور ایشان را چنین روایت میکند:
"مصطفی (ص) بصحرا شد آن روز دست حسن (ع) گرفته و حسین (ع) را در بر نشانده و فاطمه (س) از پس میرفت و علی (ع) از پس ایشان و مصطفی (ص) ایشان را گفت: 'چون من دعا کنم شما آمین گویید...' و اصحاب مباهله پنج کس بودند: مصطفی (ص) و زهرا (س) و مرتضی (ع) و حسن (ع) و حسین (ع). آن ساعت که بصحرا شدند رسول ایشان را با پناه خود گرفت و گلیم بر ایشان پوشانید و گفت: 'اللهم ان هؤلاء اهلی.'"
دلالتهای حضور امام حسین (ع) در مباهله از نگاه میبدی
حضور امام حسین (ع) در مباهله، با وجود خردسالی، برای میبدی دلالتهای عمیقی دارد:
تعیین مصداق "اهل بیت": این واقعه به روشنی نشان میدهد که منظور از "أبناءنا" (پسران ما) و در معنای گستردهتر "اهل بیت" در قرآن، همین پنج تن هستند. میبدی به عنوان یک مفسر، از این رخداد برای تبیین جایگاه ویژه این خاندان بهره میبرد. این حقیقت، سنگبنای درک مقام قدسی امام حسین (ع) است که از همان آغاز زندگی، از مصادیق "اهل بیت" معرفی شدهاند.
گواهی بر اوج عصمت و طهارت: مباهله، عملی است که در آن، طرفین از خداوند میخواهند که بر دروغگو لعنت فرستد. برای انجام چنین کاری، تنها کسانی میتوانستند همراه پیامبر (ص) باشند که از هرگونه خطا و گناه مبرا باشند. حضور امام حسین (ع) در جمع "اصحاب مباهله"، گواهی قاطع بر عصمت و طهارت بینظیر و ذاتی ایشان است. این پاکی، از دوران خردسالی در وجود ایشان متجلی بود.
قدرت معنوی و اقتدار الهی: مسیحیان نجران با دیدن این پنج نفر، به ویژه خردسالانی مانند امام حسن و امام حسین (ع)، چنان ترسی در دلشان افتاد که از مباهله منصرف شدند. این ترس، نه از قدرت فیزیکی، بلکه از قدرت معنوی و نورانیت الهی این جمع بود. میبدی با نقل این صحنه، بر اقتدار معنوی امام حسین (ع) و تأثیر وجود مقدس ایشان حتی در کودکی تأکید میکند.
ریشهداری حقانیت و مظلومیت: مباهله، نمادی از حقانیت مطلق اهل بیت (ع) است. حضور امام حسین (ع) در این جمع پاک، نه تنها بر حقانیت ایشان صحه میگذارد، بلکه در عین حال، تلویحاً به مظلومیت آینده این خاندان اشاره دارد. اینکه چنین شخصیتهای قدسی و پاکی، بعدها مورد ظلم قرار میگیرند، عمق فاجعه را بیشتر آشکار میسازد.
سند قرآنی ولایت: برای باورمندان، واقعه مباهله یکی از قویترین مستندات قرآنی برای اثبات جایگاه ویژه و برتر اهل بیت (ع) و صلاحیت آنان برای رهبری معنوی امت است. میبدی با تفصیل این ماجرا، بر این بنیاد اعتقادی خود پای میفشارد.
"اللهم ان هؤلاء اهلی": سند تعلق و محبت نبوی
جمله کلیدی پیامبر (ص) در این واقعه: "اللهم ان هؤلاء اهلی" (خداوندا، اینان اهل من هستند)، اوج محبت و تعلق پیامبر به این چهار نفر را نشان میدهد. این عبارت، بیانی است از اینکه امام حسین (ع) از کسانی است که پیامبر (ص) ایشان را جزء "اهل" و وجود جداییناپذیر خود معرفی کرده است. میبدی با برجستهسازی این جمله، جایگاه بیمانند امام حسین (ع) را در قلب و وجود پیامبر (ص) تثبیت میکند.
در مجموع، اشارات میبدی به حضور امام حسین (ع) در مباهله، تصویری از عصمت، پاکی، اقتدار معنوی و جایگاه بیبدیل ایشان در دامان نبوت از همان دوران خردسالی ارائه میدهد. این مقام، ریشههای عمق فداکاری و ایثار امام حسین (ع) در واقعه عاشورا را به خوبی تبیین میکند.