نوآوری مولانا در کاربرد واژه‌ی "علمدار" که آن را از معنای صرفاً نظامی به نمادی عمیقاً عرفانی و معنوی ارتقا داد، تأثیر بسزایی بر شاعران پس از خود گذاشت. این تأثیر را می‌توان در چند حوزه مشاهده کرد:
۱. گسترش معنایی و نمادین: فراتر از میدان نبرد
پیش از مولانا، "علمدار" عمدتاً در متون حماسی و مدیحه‌ای، نماد قدرت نظامی، شجاعت، و شکوه پادشاهی بود. (همانند فرخی سیستانی و نظامی). مولانا با تبدیل "علمدار" به "علمدار عشق" یا "علمدار معانی"، دریچه‌ای جدید گشود. این تغییر باعث شد که شاعران پس از او، جسارت بیشتری برای استفاده از این واژه در بسترهای غیرنظامی پیدا کنند.
مثال بارز: وحشی بافقی: وحشی بافقی (شاعر قرن دهم هجری) از "علمدار" در مفهومی عمیقاً عاطفی و رنج‌آلود استفاده می‌کند:
علمدار سپاه جان‌گدازان ترنم ساز بزم نوحه‌سازان اینجا "علمدار" دیگر نه پرچمدار سپاه جنگی است و نه پیشوای عرفانی به معنای مراد و مرشد. بلکه نمادی از پیشوای رنج و درد عشق است؛ کسی که پرچم هجران و محنت را در میان عاشقان دردمند به دوش می‌کشد. این کاربرد، گرچه از جنس عرفان محض مولانا نیست، اما قطعاً از معنای نظامی فاصله گرفته و تحت تأثیر آزادی معنایی است که مولانا در به‌کارگیری این واژه‌ها ایجاد کرده بود. وحشی توانست "علمدار" را به تجسمی از درد و هجران درونی تبدیل کند، چیزی که در کاربردهای پیشین نظامی یا طبیعی‌نگارانه وجود نداشت.
۲. تعمیق ابعاد استعاری و انسانی
مولانا با تأکید بر بعد معنوی و باطنی "علمدار"، این واژه را به یک استعاره‌ی چندوجهی برای هر نوع پیشتازی، رهبری یا حتی فداکاری در راه یک آرمان بدل کرد. این رویکرد، شاعران بعدی را نیز ترغیب کرد که "علمدار" را نه تنها برای شخصیت‌های بیرونی، بلکه برای مفاهیم انتزاعی یا حتی برای خود شاعر به کار برند.
نماد پایداری و آرمان‌گرایی: در دوران معاصر، به‌ویژه در ادبیات پایداری و انقلاب اسلامی، مفهوم "علمدار" (متأثر از جایگاه حضرت ابوالفضل العباس (ع) در فرهنگ شیعی) به نمادی قدرتمند از مقاومت، وفاداری، و پیشتاز بودن در راه یک هدف مقدس و انسانی تبدیل شده است. این گسترش معنایی، ریشه‌های خود را در همان تعمیق نمادین مولانا دارد که "علمدار" را از یک نشانه‌ی مادی به یک نماد روحانی و آرمانی تبدیل کرد.
۳. تثبیت جایگاه "علمدار" به عنوان یک واژه‌ی نمادین
پیش از مولانا، "علمدار" بیشتر یک واژه‌ی توصیفی برای یک نقش خاص بود. اما مولانا با کاربردهای خود، آن را به یک واژه‌ی نمادین تبدیل کرد که بار معنایی سنگین‌تری را حمل می‌کند. این امر باعث شد که "علمدار" در ادبیات فارسی از آن پس، به عنوان یک واژه‌ی نمادین و استعاری، با گستره‌ی معنایی وسیع‌تری شناخته شود و صرفاً محدود به لغت‌نامه‌ها نباشد.
جمع‌بندی:
تأثیر نوآوری مولانا در کاربرد "علمدار" بر شاعران پس از خود، به ویژه در گسترش ابعاد معنایی و نمادین این واژه مشهود است. او راه را برای کاربردهای غیرنظامی و پیوند "علمدار" با مفاهیم انتزاعی‌تر مانند رنج، پایداری، و آرمان‌خواهی هموار کرد. این تحول، نشان‌دهنده‌ی قدرت خلاقه مولانا در دگرگون‌سازی زبان و تبدیل آن به ابزاری برای بیان عمیق‌ترین مفاهیم انسانی و عرفانی است.