برداشت

"ماهرو" در شاهنامه فردوسی، همانطور که از بخش‌های مختلف آن پیداست، به کسی اطلاق می‌شود که چهره‌ای زیبا و تابان مانند ماه دارد. این واژه به طور مداوم برای توصیف زیبایی، درخشش و جذابیت به کار رفته است.

در ادامه به برخی از کاربردهای آن در متن‌های ارائه شده می‌پردازیم:

• به عنوان صفت یا اسم برای افراد زیبا:
  • در داستان ضحاک، بخش ۳، "چنین گفت با نامور ماهروی" به فردی، احتمالاً زنی زیبا و سرشناس، اشاره دارد.
  • در داستان پادشاهی کی‌کاووس و رفتن او به مازندران، بخش ۱۷، "صد از ماهرویان زرین کمر / صد از مشک مویان با زیب و فر" به وضوح "ماهرویان" (جمع ماهرو) را برای توصیف زنان زیبا به کار می‌برد.
  • در داستان سیاوش، بخش ۱۱، "چهارم شب اندر بر ماهروی / بخوان اندرون بود با رنگ و بوی" باز هم به زنی زیبا اشاره دارد.
  • در داستان سیاوش، بخش ۱۲، "ز سر ماهرویان گسسته کمند / خراشیده روی و بمانده نژند" زنان زیبا را در حال پریشانی و غمگینی نشان می‌دهد.
  • در داستان پادشاهی کیخسرو، بخش ۳، "یکی ماهرویست نام اسپنوی / سمن پیکر و دلبر و مشک بوی" به صراحت نام یک زن زیبا را "ماهرو" می‌خواند و او را با صفات نیکو توصیف می‌کند.
  • در داستان فرود سیاوش، بخش ۱۱، "همه ماهرویان بباره بدند / چو دیبای چینی نظاره بدند" گروهی از زنان زیبا را توصیف می‌کند.
  • در داستان کاموس کشانی، بخش ۲، "دریغ آنچنان خسرو ماهروی" برای توصیف یک پادشاه به کار رفته و احتمالاً بر خوش‌چهره بودن او تأکید دارد.
  • در داستان بیژن و منیژه، "بدان سرو بن گفتم ای ماهروی / یکی داستان امشبم بازگونی" به عنوان یک واژه محبت‌آمیز یا خطاب به یک فرد زیبا به کار رفته است.
  • در داستان پادشاهی لهراسپ، بخش ۱۰ و ۱۲، "بدو گفت گشتاسپ کای ماهروی / سمن خد و سیمین بر و مشکبوی" و "بدو گفت قیصر که ای ماهروی / گزیدی تو اندر خور خویش شوی" هر دو برای خطاب به زنی زیبا، احتمالاً دختر پادشاه، و توصیف زیبایی او استفاده شده‌اند.
  • در داستان رستم و اسفندیار، بخش ۲، "بر ماهرویش دل آرام کرد" به آرامش یافتن دل در کنار یک "ماهرو" اشاره دارد.
  • در داستان پادشاهی کسری نوشین روان، بخش ۵، "چو سیصد پرستار با ماهروی" باز هم برای توصیف زنان زیبا به کار رفته است.

به طور خلاصه، "ماهرو" در شاهنامه فردوسی واژه‌ای است که بر زیبایی خیره‌کننده یک فرد، اغلب زنان، تأکید دارد و چهره او را به ماه تابان تشبیه می‌کند. این واژه به فردی با جذابیت و دلربایی چشمگیر اشاره دارد.