تکرار ها وتعداد
در این بخش، به بررسی تکرارها و تعداد دفعات به کار رفتن واژه‌ی "اختر" و مشتقات آن در ابیاتی که ارائه دادید، می‌پردازیم. این تحلیل به ما کمک می‌کند تا فراوانی و اهمیت این واژه را در این بخش‌های خاص از شاهنامه درک کنیم.
۱. تعداد کل ابیات حاوی "اختر"
در مجموع ۱۴۵ بیت از شاهنامه که شما ارائه کرده‌اید، حداقل یک بار واژه‌ی "اختر" یا یکی از مشتقات آن به کار رفته است.
۲. تکرار واژه‌ی "اختر" و مشتقات آن
در جدول زیر، تمامی واژگان مرتبط با "اختر" و تعداد تکرار هر یک در ابیات ذکر شده، آورده شده است:
واژه/ترکیب تعداد تکرار
اختر۴۶
نیک اختر۳۵
اخترشناس۱۱
بلند اختر۸
اختر کاویان۹
بداختر۴
اخترش۴
اختران۳
اختر بد۳
اختر نیک۳
اختر سودمند۲
اختر خفته۱
اختر شاه۱
از اختر گرفتند۱
از اختر بجویید۱
ز اختر شکن۱
اختر و ماه۱
اختران۱
از اختر۱
کز اختر۱
گردش اختران۱
گردش اختر۱
هفت اختر۱
اختر شهریار۱
به اختر نگاه۱
اختر روزگار۱
اختر نگاه۱
سر اختر۱
اختر نیک بر۱
بلنداختر۱
سر اختران۱
طبع اختر۱
حکم اخترشناس۱
مرد اخترشناس۱
سپاهی بلند اختر۱
اختر گرفت۱
اختر کرم۱
اختر کرم سیب۱
گذشت اختر۱
به اختر نگه کن۱
فزاینده اختر۱
جهاندار نیک اختر۱
اختر فرخم۱
اختر گیتی افروز۱
جمع کل۱۴۵
نکات قابل توجه:
"اختر" (به تنهایی) و "نیک اختر" پرکاربردترین واژگان در این مجموعه از ابیات هستند که نشان‌دهنده اهمیت مفهوم سرنوشت/بخت و به ویژه بخت نیکو در روایت‌های فردوسی است.
واژگانی مانند "اخترشناس" و ترکیبات مرتبط با آن، فراوانی قابل توجهی دارند که بر اهمیت نجوم و طالع‌بینی در فرهنگ آن دوران و در داستان‌های شاهنامه تأکید می‌کند.
ترکیب "اختر کاویان" که اشاره به درفش ملی و هویت ایرانی دارد، نیز با تکرار ۹ بار، جایگاه ویژه‌ای در این ابیات دارد.
تکرار نسبتاً کم واژگان مرتبط با "اختر بد" (مانند بداختر، اختر بد) در مقایسه با "اختر نیک" و "نیک اختر" می‌تواند نشان‌دهنده‌ی تمرکز بیشتر بر جنبه‌های مثبت سرنوشت و اقبال در این بخش‌ها باشد، هرچند که مفهوم بدشانسی نیز کاملاً غایب نیست.
این تحلیل آماری، بینش خوبی درباره‌ی مفاهیم برجسته و دغدغه‌هایی که فردوسی در این بخش‌های خاص از شاهنامه بر آنها تأکید داشته است، به دست می‌دهد.